Kiedy należy usunąć zęby mądrości?

Trzecie zęby trzonowe zwane ósemkami lub zębami mądrości pojawiają się najczęściej u osób miedzy 16 a 25 rokiem życia. Z punktu widzenia ewolucji nie są one nam potrzebne, a ich wyrastaniu często towarzyszy ból, opuchlizna dziąseł i policzków, kłopoty z normalnym spożywaniem posiłków. Zęby mądrości pojawiają się w jamie ustnej, jako ostatnie zęby, więc bardzo często nie ma na nie miejsca w jamie ustnej. Powoduje to różne komplikacje i może być wskazaniem do ekstrakcji trzecich zębów trzonowych. U niektórych pacjentów wcale się nie wyrzynają, pozostają w kości i mogą być bezproblemowe, a u innych powodują wiele problemów.

Wskazania do ekstrakcji zębów mądrości

– Często z pojawieniem się zębów mądrości w jamie ustnej wiążą się problemy bólowe i związane z tym rozwijające się ubytki próchnicowe. Ósemki położone są w miejscu szczęki i żuchwy, do którego trudno dostać się szczoteczką w celu oczyszczania tej okolicy z resztek pokarmowych. Są to miejsca trudnodostępne do czyszczenia a tu lubi gromadzić się płytka nazębna. W konsekwencji z braku higieny w tej okolicy rozwija się próchnica. Bakterie wywołujące próchnicę mogą w łatwy sposób też przenieść się na sąsiednie zęby. Dlatego lekarze dentyści zalecają profilaktyczne usuwanie ósemek by zapobiec ewentualnym kłopotom.

– Usuwanie zębów mądrości zaleca się także, gdy zachodzi konieczność ich leczenia kanałowego, gdy występuje zgorzel miazgi, zapalenie ropne lub niepoddające się leczeniu zmiany okołowierzchołkowe. Trzecie zęby trzonowe mają często większą ilość korzeni i nietypowy kształt, a dodatkowo dostęp do kanału korzeniowego jest utrudniony.
– Przede wszystkim, wtedy, gdy ósemka nie ma miejsca w górnym bądź dolnym łuku zębowym wskutek dysproporcji między wielkością miejsca w łuku a wielkością zęba. W wyniku problemów z jej wyrzynaniem występują nawroty stanów zapalnych, owrzodzenia, dolegliwości podczas przełykania, ból zębów, bóle promieniujące do ucha oraz długotrwałe osłabienie stanu ogólnego pacjenta. Przy zaawansowanym stanie zapalnym może też występować szczękościsk, powiększenie i bolesność węzłów chłonnych podżuchwowych. Utrudnione wyrzynanie zębów mądrości jest najczęstszą przyczyną ich ekstrakcji. Brak miejsca w łuku zębowym skutkuje nie tylko ograniczeniem wielkości kości wyrostka zębodołowego, lecz także brakiem dziąsła nad wyrzynającym się zębem. To właśnie powoduje podnoszenie wolnej błony śluzowej wraz z wrzynaniem się zęba, co w rezultacie prowadzi do powstania kieszonki nad dziąsłem.

– Często zdarza się, że zęby mądrości rosną pod niewłaściwym kątem, przez co wywołują ból.
– Wydłużony lub przechylony ząb mądrości, przeszkadzający w okluzji również jest wskazaniem do jego ekstrakcji.
– Dość powszechna jest sytuacja, kiedy trzecie zęby trzonowe nie mieszczą się w szczęce, żuchwie i trzeba wtedy je usunąć, bo powodują ściśnięcie, stłoczenie pozostałych zębów przyczyniając się do nieprawidłowego zgryzu.
– W przypadku nieosiągniętej przez ząb płaszczyzny okazyjnej tzw. zbyt głębokie położenie, gdy ząb mądrości jest nie przydatny czynnościowo również należy ósemkę usunąć.
– W niektórych przypadkach zęby mądrości wcale się nie wyrzynają i rosną poziomo w kości. Powoduje to ucisk korzeni pozostałych zębów trzonowych. Naruszając ich korzenie i powodując ból związany z przesuwaniem zębów w takim przypadku usuwanie ósemek jest potrzebne ze względów ortodontycznych. Rosnące poziomo zęby mądrości powodują nie tylko silne dolegliwości bólowe, mogą też wywołać stany zapalne i prowadzić do powstania torbieli.
– Zmiany patologiczne jak torbiele, guzy związany z ósemkami lub podejrzenie ich występowania też są przyczyną ich ekstrakcji.
– Czasami pozostają ósemki zatrzymane w kości lub wyrzynają się tylko częściowo, powodują przy tym ból, stany zapalne otaczających tkanek. Gorsze samooczyszczanie tej okolicy i zła higiena jamy ustnej oraz namnażające się bakterie tylko powodują częste, nawracające stany zapalne dziąseł.
– Gdy zęby mądrości znajdują się w szczelinie złamania, które utrudniają leczenie złamań.
– Wskazaniem do usunięcia zębów mądrości bezobjawowym może być planowanie uzupełnienia protetycznego czy podczas znieczulenia ogólnego z innych przyczyn, tak, aby uniknąć kolejnego znieczulenia.

Zęby mądrości prawidłowo wyrżnięte pełnią tą samą funkcję jak pozostałe zęby trzonowe, służą do rozdrabniania i przeżuwania pokarmu. Wśród pacjentów panuje opinia, że każdą ósemkę trzeba szybko usunąć. Owszem, istnieje wiele wskazań do ekstrakcji trzecich zębów trzonowych, ale jeśli ósemka jest zdrowa, prawidłowo wyrżnięta, nie powoduje stłoczeń zębów, jest odpowiednio umiejscowiona w łuku zębowym, nie przysparza żadnych dolegliwości bólowych to nie ma konieczności jej usunięcia.

W każdym przypadku zalecana jest kontrola stomatologiczna, która umożliwi oceną stanu zęba. Najlepszym rozwiązaniem jest wczesne zdiagnozowanie problemu, do którego wystarczy wykonanie zdjęcia pantomograficznego. Chirurg na podstawie zdjęcia będzie miał szasnę ocenić jak ułożone są ósemki i czy należy je usuwać.

Autor artykułu: lek. dent. Martyna Majewska

Chirurg stomatologiczny: lek. dent. Łukasz Osiński

Umów konsultację ze specjalistą